Herbatka owocowa – Żurawina

Łacińska nazwa żurawiny przywodzi na myśl pewne skojarzenie. A mianowicie Vaccinum to po łacinie szczepionka. Żurawinę stosowano z powodzeniem w słowiańskiej medycynie ludowej. Owoce były wykorzystywane m.in. jako środek leczniczy przy reumatyzmie, zapaleniach śluzówki jamy ustnej, przeziębieniach, anginie, problemach żołądkowo-jelitowych, a nawet przy bólach głowy spowodowanych zaczadzeniem. W czasach średniowiecznych słynna Hildegarda z Bingen zalecała owoce żurawiny także przy skąpych i bolesnych miesiączkach. Właściwości lecznicze tego owocu od niepamiętnych czasów wykorzystywane były również przez rdzenne plemiona Indian Ameryki Północnej. Indianie używali soku żurawinowego m.in. do przemywania ran i wyciągania toksyn po zatrutych strzałach. Szerokie możliwości lecznicze owoców żurawiny i ich wykorzystania w medycynie wiążą się z bogatym składem chemicznym zawartego w nich soku. Pomimo niskiej kaloryczności owoce te zawierają duże ilości witamin, soli mineralnych, błonnika oraz związków bioaktywnych, które warunkują działanie przeciwutleniające i przeciwdrobnoustrojowe wyciągów i ekstraktów żurawinowych. W skład owoców żurawiny wchodzą: związki fenolowe, antocyjany (3-galaktozydy, 3-glukozydy, 3-arabinozydy cyjanidyny i peonidyny), proantocyjanidyny oligomeryczne (procyjanidyny B2, A2, tetramery i pentamery 2,3-cis-procyjanidyn typu B), tokotrienole, flawonoidy (flawonole: myrycetyna, kwercetyna), antocyjany (cyjanidyna, delfinidyna, peonidyna i malwidyna), kwasy organiczne (benzoesowy, p-kumarowy, cytrynowy, jabłkowy, malonowy, chlorogenowy, p-anyżowy, chinowy, szikimowy), kwas fenyloborowy, triterpeny: kwas ursolowy i oleanolowy, również podstawione kwasem hydroksycynamonowym, katechiny, cukry (dekstroza, fruktoza) oraz znaczne ilości witaminy C (15 mg w 100 g). W liściach żurawiny wykazano natomiast obecność akaloidów: N-metyloindolowego oraz metyloazatricyklowego. Według wielu autorów silniejszymi właściwościami i bogatszym składem chemicznym charakteryzują się owoce żurawiny wielkoowocowej, jednak, np. w przypadku flawonoidów, zawartość tych związków w obydwu odmianach jest porównywalna.

Materiały:
A. Stobnicka, M. Gniewosz: Możliwości wykorzystania właściwości żurawiny we współczesnej medycynie. Postępy Fitoterapii 3/2010, s. 170-175.
A. Gryszczyńska: Żurawina amerykańska – lek na problemy urologiczne. Przegląd Urologiczny nr 5/2010, s. 31-40.
E. Hołderna-Kędzia: Charakterystyka botaniczna, skład chemiczny i właściwości biologiczne owoców żurawiny amerykańskiej. Postępy Fitoterapii 1/2006, s. 41-46.